Czym jest zjawisko znane jako Aquaplaning?
Aquaplaning to niebezpieczne zjawisko, ma ono miejsce wtedy gdy warstwa wody utworzy się pomiędzy powierzchnią drogi i kołami pojazdu. Efekt hydroplaningu jest bardzo niebezpieczny, bo prowadzi do utraty przyczepności i uniemożliwia jakąkolwiek reakcję, bo auto zwyczajnie “płynie po drodze”. Jeśli wydarzy się taka sytuacja, że aquaplaning wystąpi na wszystkich czterech kołach to pojazd leci do przodu siłą pędu i nie reaguje na żadne polecenia. Zachowanie pojazdu można porównać do jazdy na lodzie lub rozlanym oleju, koła ślizgają się całkowicie. Należy pamiętać, że nawet jak nie ma aquaplanningu to i tak mokra nawierzchnia wyraźnie obniża przyczepność.
Przyczyny aquaplaningu
Aby auto mogło się prowadzić pewnie na drodze potrzebne jest tarcie pomiędzy oponami i powierzchnią drogi. W tym celu opony drogowe zostały wyposażone w rowki, lamelki i bloki które mają za zadanie rozpradzać wodę i odprowadzać ją spod auta. Dzięki dobrze zaprojektowanej oponie możliwe jest utrzymanie wysokiego tarcia (przyczepności) nawet na mokrej nawierzchni.
Opony poruszając się zwiększają ciśnienie wody przed kołem, powstaje więc klin, który unosi oponę nad powierzchnią drogi. Koło porusza się wtedy na płaszczu wodnym z ograniczoną (lub zerową) stycznością z drogą. Jeśli zjawisko zajdzie na wszystkich kołach to pojazd dryfuje bez kompletnie żadnej kontroli do momentu zwolnienia pojazdu lub zetknięcia się z suchszą nawierzchnią, dopiero wtedy powróci tarcie, a wraz z nim przyczepność
Im woda głębsza i wyższa prędkość tym wyższe ryzyko zajścia opisywanego zjawiska hydroplaningu.
Czynniki wpływające na głebokośc wody i powodujące hydroplaning
- Głębokość kolein, poruszające się drogą cięższe pojazdy powodują ubijanie warstwy asfaltu obniżając jej poziom, powstaje wtedy wzdłużna nierówność na drodze z której woda nie ma jak wypłynąć. Mamy wtedy do czynienia z kałużami na całej długości drogi.
- Chropowatość nawierzchni drogi, teoretycznie lepszą przyczepność zapewnia beton, dlatego że jest bardziej szorstki niż gładka nawierzchnia asfaltowa. Zapobiega również tworzeniu się kolein.
- Stopień nachylenia drogi i krzywizna jezdni, od nich zależy jak szybko nawierzchnia zostanie odwodniona. Nachylenie nawierzchni ma też bezpośredni wpływ na samo pojawianie się zjawiska aquaplaningu. Pojazdy jadące pod górkę rzadziej będą tracić przyczepność niż jadące z górki. Trzeba mieć też na uwadze, że w dole pomiędzy wzgórzami stoi woda i ryzyko zajścia zjawiska jest podwyższone. Wszystkie te kwestie reguluje prawo dotyczące budowy dróg.
- Intensywność opadów deszczu i czas ich trwania.
Czynniki zależne od auta i sposobu prowadzenia
- Prędkość auta, sposób przyspieszania, płynność pokonywania zakrętów. Im bardziej narowisty sposób prowadzenia tym większe prawdopodobieństwo aquaplaningu.
- Zużycie bieżnika opony. Im bardziej zużyta opona tym mniejsza prędkość przy której zachodzi aquaplaning. Zakłada się, że opona letnia poniżej 3mm nie spełnia swojego zadania. Prawo Polskie dopuszcza 1,6mm – to skrajnie niebezpieczne!
- Złe ciśnienie w oponach, np. zbyt niskie może spowodować uniesienie się środka opony od nawierzchni i nie będzie możliwe usunięcie wody.
- Kształt opony, im opona węższa tym mniejsza szansa na aquaplaning.
- Typ pojazdu, zestawy pojazdów z przyczepami lub naczepami są bardziej narażone na akwaplanację, a w szczególności bez obciążenia lub te z nierównomiernie rozłożonym ciężarem
Nie da się określić matematycznie jednakowej prędkości, która powoduje akwaplanację, dlatego każde auto należy rozpatrywać empirycznie, bazując na własnym doświadczeniu. Jest zbyt wiele czynników zależnych zarówno od auta jak i zewnętrznych które mają wpływ na zachowanie się auta na drodze. Ogólnie rzecz ujmując auta zaczynają aquaplanować przy prędkościach od 72km/h w górę, ale zależy to od klasy auta, stanu technicznego, klasy opony i warunków atmosferycznych.
Akwaplanacja w motocyklach
Motocykle mają opony o zupełnie innym kształcie niż samochody, dzięki temu że ich kształt przypomina kajak to lepiej odprowadzają wodę na boki. Zdecydowanym plusem jest też sposób rozłożenia masy na bardzo małej powierzchni opony. Najbardziej niebezpieczna jest natomiast jazda w zakręcie, mokra nawierzchnia ogranicza tarcie opony i co za tym idzie spada przyczepność to z kolei bardzo łatwo może doprowadzić do upadku. To właśnie sprawia, że motocykliści muszą być bardziej ostrożni od kierowców samochodów osobowych.
